woensdag 9 oktober 2013

Leesverslag Stromingsboek 1880-1940 Titaantjes - Nescio

Algemene informatie

Auteur: Nescio (pseudoniem van J.H.F. Grönloh)
Titel: Titaantjes
Plaats van uitgave: Amstelveen
Jaar van uitgave: 2010
Jaar van eerste uitgave: 1915
Aantal pagina's: 46
Genre: Historische Roman

Samenvatting:
Koekebakker, Hoyer, Bekker, Ploeger en Bavink vormen een vriendengroep, De Titaantjes. Ze komen vaak bij elkaar en bespreken dan wat ze van het leven vinden. Ze bespreken hoe het is en hoe het eigenlijk had moeten zijn. Ze denken dat de rijke heren het veel beter hebben dan zij, maar toch denken ze ook weer van niet. Uiteindelijk gaan ze elk hun eigen weg. 
Na 6 jaren rondzwerven besluit Koekebakker om weer terug te gaan. Hij krijgt weer de verlangens terug die hij had, maar beseft dat ze nooit zullen uitkomen. Koekebakker gaat zijn vrienden opzoeken en kijken wat er van iedereen is terechtgekomen. Hoyer is nog steeds een zeer succesvolle schilder. Hij heeft erg veel geld en woont nu bij een vrouw achter het concertgebouw. Bavink schildert nog steeds maar is een alcoholist en krankzinnig geworden. Ploeger verdient erg weinig. Hij werkt bij een gasfabriek. Hij is erg ongelukkig en heeft veel kinderen. Koekebakker, de ik-persoon, is journalist. Hij verdient niet veel maar is tevreden met wat hij krijgt.


Verwerkingsvragen

De stroming van dit boek is de neoromantiek. Kenmerken van de neoromantiek zijn:
- De neoromanticist uit zijn gevoelens en observaties in zijn werken. Ze halen hun informatie uit de werken van kunstenaars uit de tijd van de Romantiek. Ze halen inspiratie uit plaatsen waar zij zich bevinden in historische weidse landschappen. Door hun gevoel te uiten, reageren zij in het algemeen op de 'lelijke' moderne wereld van nieuwe steden, machines en welvaart. 
- Thema's in de neoromantiek zijn het verlangen naar de perfecte liefde, utopische landschappen, door de natuur veroorzaakte ruïnes en de romantische dood. Andere thema's zijn de zwerflust, het zich afzetten tegen de maatschappij, het hebben van onvervulde verlangens en het reizen naar het verleden. 
- In de neoromantische literatuur kom je het verschijnsel escapisme vaak tegen. Dit is de neiging om de alledaagse werkelijkheid te ontvluchten. 

Deze punten zal ik toelichten met behulp van voorbeelden uit het boek 'Titaantjes'.

- Als eerste gaat het hele boek over de gevoelens en gedachtes van de ik-persoon. Je kijkt als het ware in zijn hoofd en leest over zijn gedachten. Dat is dus een duidelijk kenmerk van de neoromantiek. Ook wordt er in het boek veel over weidse landschappen gesproken. De vijf vrienden zitten vaak aan het strand of in een weiland. Ze dromen ook vaak over een leven op de hei. Een citaat waaruit dit blijkt is bijvoorbeeld "Toen begon Bekker weer over de hei te praten. Daar wilden-i stilletjes wonen en maar afwachten wat God met 'm voorhad." De vijf vrienden zijn ook 'tegen' de moderne wereld van nieuwe steden, machines en welvaart. Ze hebben het constant over 'de nette heeren' en 'de andere menschen'. Dat waren de bazen en de rest van de wereld behalve zij zelf. Ze vonden dat deze mensen maar deden alsof ze heel wat waren en hadden het niet zo met ze. Ze houden niet van hun werk en zo uiten ze dus hun gevoelens over de moderne wereld. 
- Een voorbeeld van het verlangen naar de perfecte liefde is het volgende citaat: "En verliefd waren we. Bekker liep maanden lang iederen morgen over de Sarphatistraat waar hij niets te maken had. Hij hield van een schoolmeisje van een jaar of zeventien en liep vijftig pas achter haar of aan de overzij van de straat en keek naar haar." De utopische landschappen komen ook vaak voor in het boek, want ze zitten dikwijls op het strand aan zee naar de zonsondergang te kijken en er wordt dan duidelijk beschreven hoe mooi dat is. De zwerflust komt ook duidelijk naar voren in het boek. Een voorbeeld hiervan is dit citaat: "'s Zondags liepen wij uren en uren ver over wegen, waar zij nooit kwamen, en op kantoor dachten wij aan de slootjes en de weilanden, die wij gezien hadden en terwijl de heeren ons bevalen dingen te doen waarvan wij 't nut niet begrepen, dachten wij er aan hoe Zondagavond de zon was ondergegaan achter Abcoû." De vijf vrienden zetten zich ook duidelijk af tegen de maatschappij. Dit blijkt uit het volgende citaat: "Wij waren boven de wereld en de wereld was boven ons en drukte zwaar op ons. Heel in de diepte zagen wij de wereld vol bedrijvigheid en verachtten de menschen, de gewichtige heeren vooral, de heeren, die 't druk hebben en die denken dat zij 't aardig ver in de wereld hebben gebracht. " De hoofdpersoon heeft het ook veel over onvervulde verlangens. Een voorbeeld hiervan is "In mijn jongenstijd heb ik vaak genoeg gewenscht, dat er nu eindelijk eens iets zou gebeuren. Maar er gebeurde nooit iets. Zelfs verhuis zijn we nooit.
- Het escapisme komt ook duidelijk voor in het boek. De vijf vrienden willen namelijk wegvluchten van de maatschappij in die tijd. Ze willen weg van hun werk en weg van hun bazen. Ze willen 'eruit'. Maar ze weten niet hoe ze dit kunnen doen. Dit blijkt ook uit het volgende citaat: "Wat we eigenlijk doen zouden is ons nooit duidelijk geweest. Iets zouden we doen. Bekker had een vaag besef dat-i alle kantoren wilde afbreken, Ploeger wilde zijn baas z'n eigen klokken laten inpakken en er bij gaan staan met een sigaar in z'n hoofd en vloeken op die kerels die nooit iets goed konden doen. Eéns waren we 't, dat we 'eruit' moesten. Waaruit, en hoe? "

Dit boek hoort duidelijk bij de stroming neoromantiek. In het voorgaande is al te zien dat er voor bijna alle kenmerken van de neoromantiek voorbeelden zijn te noemen in het boek. Wat voor mij vooral heel duidelijk naar voren kwam, was het afzetten tegen de maatschappij in die tijd en ook het onvervulde verlangen. Dit zijn kenmerken van de neoromantiek en hieruit blijkt dus dat dit boek in deze stroming thuis hoort. 

Geen opmerkingen:

Een reactie posten